Recenzja artykułu

Artykuł oryginalny: R. D. J. Logie, A. de Jongh, “The „Flashforward Procedure”: Confronting the Catastrophe”, Journal of EMDR Practice and Research2014, Volume 8, Number 1: 25 - 32

 
RECENZJA ARTYKUŁU: R. D. J. Logie i A. De Jongh “The „Flashforward Procedure”: Confronting the Catastrophe”

Paweł Grzybek, Anna Trznadel

   Artykuł przedstawia procedurę „Flashforward Procedure”, która jest szczególnym zastosowaniem EMDR. Jest używana do leczenia irracjonalnego strachu, np. kiedy po przepracowaniu najtrudniejszych wspomnień z przeszłości nadal występuje lęk.
 Procedura „Flashforward” przebiega tak jak standardowy protokół EMDR z wyjątkiem tego, że odnosi się do lęku przed przyszłym zdarzeniem zamiast przed przeszłym. Pracując z klientem nie skupiamy się na tym czego klient się obawia, ale na podstawach tego strachu. Autorzy proponują przykładowy sposób jak pomóc klientowi zidentyfikować „flashforward”: potrzebujemy dowiedzieć się jaki rodzaj wyobrażenia w Twojej głowie sprawia, że jesteś przerażony przyszłą konfrontacja z tym czego się boisz. Jaka jest najgorsza rzecz, którą możesz sobie wyobrazić, że się stanie? Generalnie, powinniśmy poszukać Twojego scenariusza największej możliwej katastrofy. Proszę wyobraź sobie najgorszy moment tej katastrofy.” Dodatkowo terapeuta może zadać pytania uszczegóławiające, np.: „Jak myślisz co złego może się zdarzyć jeśli.... Jak wyglądałby najbardziej niepokojący obraz?” Autorzy podkreślają, iż istotne jest, aby obraz najgorszego momentu katastrofy był jak najbardziej szczegółowy i dotyczył jej ostatecznego finału.
   De Jongh podkreśla, iż z jego doświadczenia z użyciem „Flashforward” wynika, iż najlepiej jest użyć negatywnego przekonania (NC) "Jestem bezradny" jako domyślne NC. Konsekwentnie, "Mam kontrolę" (nad flashforward) lub "Radzę sobie" (z flashforward) będzie standardowym przekonaniem pozytywnym (PC). Wynika to z tego, że klient zazwyczaj doświadcza braku kontroli kiedy przywołuje antycypację lękowej sytuacji.
   W artykule, zaprezentowano teoretyczne podstawy, a procedura jest wyjaśniona i zilustrowana dwoma opisami przypadków: kobiety cierpiącej na fobie przed jazdą rowerem i kobiety obawiającej się operacji w przyszłości. Jednym z aspektów, który pojawił się w obu opisanych przypadkach jest fakt, że klienci deklarują jako satysfakcjonujący poziom SUD wyższy niż 0 (odnoszący się do flashforward). Naturalne jest, że terapeuta może się zastanawiać czy flashforward nie został całkowicie sprocesowany. Pojawia się tu interesujące pytanie: Czy SUD powinien obniżyć się do poziomu zero (0)? Autorzy sugerują, że niski poziom lęku o przyszłe sytuacje może być adaptacyjny i pozwalać klientowi być ostrożnym. Jest możliwe, że SUD równy 1 jest dobrym wynikiem dla flashforward.
   Logie i De Jongh pokazują, w którym etapie procesu terapeutycznego „Flashforward Procedure” jest najbardziej użyteczna. Po przepracowaniu wszystkich trudnych wspomnień lub kiedy nie jest możliwe identyfikowanie żadnych zdarzeń z przeszłości, które wydają się być powiązane z potencjalnym zagrożeniem w przyszłości, użycie „Flashforward Procedure” jest właściwe. Procedura „Flashforward” wypełnia brakujące połączenie pomiędzy właściwym zajęciem się wspomnieniami istotnych zdarzeń z przeszłości a Future Template (wzorcami przyszłych zachowań). Z doświadczenia Ad De Jongh wynika, iż kiedy flashforward został całkowicie przepracowany (SUD=0 a VOC:=7) praca nad obecnymi wyzwalaczami jest zakończona.  Ponadto, dopiero kiedy flashforward klienta został właściwie rozwiązany, instalacja PC w odniesieniu do przyszłego scenariusza z pozytywnym rezultatem przebiega efektywnie. Podczas procedury „Flashforward” mogą pojawić się spontanicznie dawne wspomnienia (zarówno te przetworzone jak i nie) które należy przetworzyć zgodnie z procedurą EMDR (podążaj za tym).
   Autorzy opisują psychologiczne stany i problemy psychiczne dla których użycie EMDR i „Flashforward Procedure” może być odpowiednie. Sugerują też, że użycie procedury „Flashforward” może być szczególnie przydatne u osób cierpiących na zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (OCD), zaburzenia lękowe w postaci fobii, PTSD (strach przed sytuacją podobną do traumy), jadłowstręt psychiczny - anorexia nervosa (strach przed konsekwencjami jedzenia) itp.
   Ponadto „Flashforward Procedure” jest porównana z innymi aplikacjami EMDR i podobnymi procedurami w innych terapiach. Autorzy porównują Procedurę „Flashforward” do innych sposobów leczenia. Logie i De Jongh zwracają uwagę na podobną procedurę wykorzystywaną w terapii poznawczo behawioralnej (leczenie hipochondrii). W tym modelu klient przyzwyczaja się do najgorszego scenariusza podczas kilku sesji ekspozycji. Procedura „Flashforward” jest podobna do Protokołu EMDR zaadaptowanego na potrzeby leczenia fobii, który Marr (2012) stworzył do leczenia objawów zespołu obsesyjno kompulsywnego. Również Protokół DeTUR używany w pracy EMDR z osobami uzależnionymi odnosi się do postrzegania przez klienta przyszłego zdarzenia. Jednakże Procedura „Flashforward” skupia się na poziomie niepokoju wywołanego przez obawy o przyszłą „katastrofę”, a nie na „poziomie głodu”. Logie i De Jongh podkreślają, iż procedura „Flashforward” nie jest samodzielnym narzędziem interwencji, ale może służyć jako cenny dodatek do terapii EMDR.